Εισαγωγή
|
|
Εικόνα 1: Απόσπασμα από τον τουριστικό χάρτη της Κρήτης σε κλίμακα 1:200.000 (αρχικές διαστάσεις ) |
Εικόνα 2: Απόσπασμα από τον τουριστικό χάρτη της Κύπρου σε κλίμακα 1:200.000 (αρχικές διαστάσεις) |
|
Εικόνα 3: Διάγραμμα των συσχετισμών μεταξύ των πινάκων που έχουν σχέση με τα 562 αντικείμενα τα οποία καταγράφηκαν, διαρθρώθηκαν και χαρτογραφήθηκαν |
|
Εικόνα 4: Αρχική σελίδα του ηλεκτρονικού άτλαντα |
|
Εικόνα 5: Μεγένθυνση του άτλαντα στο σημείο της μεσαιωνικής πόλης των Χανίων με εμφάνιση του περιληπτικού δελτίου «0DA1 – Νεώρεια των Χανίων» |
Ο
Μεσογειακός Άτλαντας της Βενετσιάνικης Κληρονομιάς είναι ένα σύνολο από προϊόντα και εργαλεία ,
που βασίζεται σε ένα γεωγραφικό σύστημα πληροφοριών ( GIS), που έχει ώς στόχο την διοργάνωση, την διαχείριση, την αναζήτηση,
την τροποποίηση την αντιπροσώπευση και διάδοση δεδομένων και πληροφοριών που σχετίζονται με το θέμα της μελέτης - μία από τις κύριες
δραστηριότητες του ΕΟΟΣ Marco Polo System geie - που έχει να κάνει: με την πολιτιστική κληρονομιά της βενετσιάνικης παρουσίας στον
κόσμο και ιδιαίτερα στην ανατολική Μεσόγειο, κατά την διάρκεια της Βενετοκρατίας , και τις ιστορικές στρατιωτικές μαρτυρίες από την περίοδο
της ίδρυσης του ανεξάρτητου ενετικού κράτους μέχρι τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο , με έμφαση στα εδαφικά φαινόμενα, τα οποία τώρα δεν είναι
ορατά και έχουν χαρακτήρα μνημειακό, αρχιτεκτονικό, αστικό και τοπίου . Τα δεδομένα και οι πληροφορίες γιά τον Άτλαντα συλλέχθηκαν και εξετάστηκαν
στα πλαίσια διαφόρων προγραμμάτων που υλοποιήθηκαν με τηνεπιμέλεια του ΕΟΟΣ Marco Polo System, καθώς είναι η πρώτη ειδική ομάδα του συστήματος
πληροφοριών, ενώ η διάρθρωση και η ηλεκτρονική διακωδικοποίηση («μηχανοργάνωσης») προέκυψαν από την σειρά προγραμμάτων με τίτλο
«Sulle Onde della Serenissima» («Στα κύματα της Γαληνοτάτης»).
Aπό το 2008, διά μέσου διαδοχικών προγραμμάτων που πραγματοποιήθηκαν με την οικονομική υποστήριξη της Περιφέρειας του Βένετο, ο ΕΟΟΣ Marco Polo System
ξεκίνησε μιά σειρά ερευνών με σκοπό να καταγράψει την υπάρχουσα αρχιτεκτονική κληρονομιά με ενετική προέλευση στις περιοχές που είχαν υποστεί την
Βενετοκρατία από τη Γαληνοτάτη Δημοκρατία. Οι έρευνες ξεκίνησαν από τα ίχνη της αποστολής του Giuseppe Gerola το 1900, ο οποίος, γιά λογαριασμό του
τότε Βενετικού Ινστιτούτου Επιστημών, Γραμμάτων και Τεχνών, έφερε σε πέρας μιά εξαιρετική ιστορική έρευνα, αρχιτεκτονική και φωτογραφική, σε ολόκληρο
το νησί της Κρήτης, με σκοπό να επαληθεύσει, έναν αιώνα αργότερα, τι είχε διασωθεί στο νησί από την Βενετοκρατία και συνέχισε την έρευνά του στο άλλο
μεγάλο «νησί της Βενετίας» στη Μεσόγειο, τη Κύπρο.
Γιά το πρώτο μέρος της έρευνας, το αποτέλεσμα ήταν μία εργασία που μόνο γιά το νησί της Κρήτης, οδήγησε στην απογραφή των σχεδόν πεντακοσίων (500)
κτιρίων ενετικής προέλευσης μεταξύ των οποίων είναι και μερικά που είχαν ξεφύγει από την αρχική έρευνα του Gerola.
Ενώ γιά το νησί της Κύπρου, πραγματοποιήθηκε μιά τεκμηριωμένη εργασία που ξεκίνησε από το μηδέν, με αποτέλεσμα πολύ πιό περιορισμένο από αριθμητικής
πλευράς, αλλά πολύ σημαντικό γιά μιά χώρα που χωρίζεται τραγικά στα δύο εδώ και 30 χρόνια, όπου οι ιστορικές μαρτυρίες της Βενετίας, βρίσκονται
τοποθετημένες, μεταξύ των δύο περιοχών στις οποίες το νησί χωρίζεται και όπου είναι δυνατόν να υπάρχει έντονο ενδιαφέρον ακροάσεως σε θέση να
αποκαταστήσει μιά σημαντικά ενιαία ανάγνωση σε μία περιοχή που εξακολουθεί να χωρίζεται αναχρονιστικά.
Το έργο συνέχισε με την αποτύπωση κατά μήκος των ακτών της Ίστρια και της Δαλματίας, στα νησιά του Ιονίου και του Αιγαίου, στα παράλια της Τουρκίας
στη Μαύρη θάλασσα, στη Θάλασσα του Μαρμαρά και της Ανατολίας, στο Μαυροβούνιο και την Αλβανία.
Με σκοπό να συστηματοποιηθεί η τεράστια ποσότητα των πληροφοριών και των δεδομένων που συλλέγονται στο πεδίο, διά μέσου μίας από τις δράσεις του
έργου Sulle onde della Serenissima II («Στα κύματα της Γαληνοτάτης ΙΙ»),
που πραγματοποιείται με τη συνδρομή της Περιφέρειας του Βένετο και χορηγείται στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών υπέρ της ιστορικής αρχιτεκτονικής και
πολιτιστικής κληρονομιάς με βενετσιάνικη προέλευση στην περιοχή της Μεσογείου γιά το έτος 2009, Νόμος 27 Φεβρουαρίου 2008, αρ. 1, άρθρο 25,
πραγματοποιήθηκαν μιά σειρά προϊόντων, εκ των οποίων ο ηλεκτρονικός Άτλαςαποτελεί μόνο ένα μέρος.
Τα προιόντα και τα εγαλεία που χρηματοδοτούνται σε αυτή την φάση είναι:
-
Η βάση δεδομένων του εδαφικού χώρου,
στην οποία έχουν καταχωρηθεί όλα τα στοιχεία και οι πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν διά μέσου της έρευνας και της απογραφής των μνημείων, όπου
περιλαμβάνονται επίσης και στοιχεία γεωαναφοράς· η βάση δεδομένων περιλαμβάνει επίσης μιά σειρά με στοιχειώδη δεδομένα και χωρικές πληροφορίες
σχετικά με την κάλυψη της γης, ψηφιακό μοντέλο του εδάφους, υποδομών, οικιστικό σύστημα και σχετικά τοπωνύμια, που εν μέρει έχουν κατασκευαστεί
από εμάςκαι εν μέρει με ελεύθερα προσβάσιμα δεδομένα·
(συγκεκριμένα
CLC – Corine Land Cover του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος,
SRTM – Shuttle Radar Topography Mission της NASA,
OSM – OpenStreetMap,
αλλά καιστοιχεία γωοδαιτικών δεδομένων και στατιστικών αρχών των εμπλεκομένων κρατών και περιφερειών)·
-
Το γεωγραφικό σύστημα πληροφοριών,
που βασίζεται στο software GIS «TNT» της βορειοαμερικανικής εταιρείας Micro¬Images, Inc., γιά τη συστηματική διαχείριση της βάσης δεδομένων
εδαφικού χώρου και την αυτόματη ή ημι-αυτόματη παραγωγή άλλων προϊόντων και εργαλείων που θα εξηγήσουμε παρακάτω·
-
Ο χάρτης σε κλίμακα 1:200.000,
ο οποίοςείναι δομημένος σε περισσότερα φύλλα χαρτογραφίας, στα οποία απεικονίζονται η θέση και η τυπολογία του κάθε απογεγραμμένου στοιχείου,
χρησιμοποιώντας μιά χαρτογραφική βάση παρόμοια με αυτές που χαρακτηρίζουν τους τουριστικούς χάρτες, με την κατά προσέγγιση απεικόνιση του εδαφικού
χαρακτηρισμού, της σκίασης των ορογραφικών υψωμάτων, των επιφανειακών υδάτων, του οδικού και σιδηροδρομικού δικτύου, των λιμένων και αερολιμένων,
των κατοικίσιμων περιοχών και των τοπονυμίων·
-
Ο Άτλαντας
σε έντυπο υλικό ο οποίος περιέχει τις ίδιες πληροφορίες σχετικά με τη ελεύθερη χαρτογράφιση του εδαφικού χώρου, η οποία αναπτύσσεται όμως σε μορφή
φυλλαδίου και περιλαμβάνει επίσης πίνακες σε σχήμα UNI A3 οι οποίοι είναι διπλωμένοι και ξαναδιπλωμένοι σε μέγεθος UNI A4· σε σχέση με την ελεύθερη
χαρτογράφηση, ο άτλαντας είναι επίσης εφοδιασμένος με ένα πλαίσιο ένωσης των πινάκων και μιά σύντομη γραπτή περιγραφή·
-
Ο ηλεκτρονικό άτλαντας
ο οποίος περιέχει τις ίδιες πληροφορίες του έντυπου άτλαντα, αλλά η διάθεσή του γίνεται και σε DVD το οποίο είναι προικισμένο με software δωρεάν
διαχείρισης («TNTatlas» της Micro-Images, Inc.), διά μέσου του οποίου είναι δυνατόν να γίνει πλοήγηση και μεγένθυνση των απαιτούμενων πληροφοριών
χαρτογράφησης, να ενεργοποιούνται και να απενεργοποιούνται μεμονωμένα επίπεδα πληροφοριών («layer»), να εμφανίζεται η σχετική χωρική βάση δεδομένων
και να εκτελούνται κάποια ερωτήματα δεδομένων, όπως η επιλογή των στοιχείων με βάση τα χαρακτηριστικά ή τα δεδομένα που τους παρέχονται στον χώρο των
πινάκων στη βάση δεδομένων (βλέπε επίσης την εικόνα 3)·
στο DVD βρίσκονται επίσης γραμμένα, σε HTML ιστοσελίδες, τα 562
δελτία
που καταγράφηκαν, διαρθρώθηκαν και χαρτογραφήθηκαν με τις αντίστοιχες περιγραφές τους, και ένα
σύνολο από 951 φωτογραφίες και άλλο εικονογραφικό και χαρτογραφικό υλικό ώς συνημμένα έγγραφα, τα οποία μπορούν να διερευνηθούν είτε ανεξάρτητα
από τον ηλεκτρικό άτλαντα, είτε με συντονισμένο τρόπο μέσα από δυναμικές συνδέσεις· αυτά τα δελτία έχουν σχεδιαστεί ώς μέρος ενός ευρύτερου καταλόγου
που ονομάζεται Κατάλογος της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Κληρονομιάς·
-
Ο GeoCatalogo των οχυρώσεων,
είναι μιά εφαρμογή τύπου WebGis, η οποία αναπτύσσεται σε μιά τεχνολογία open source που χρησιμοποιεί το geodatabase των σχέσεων γιά την δημοσίευση
των πληροφοριών που αποκτήθηκαν στα πλαίσια της έρευνας γιά τον εντοπισμό και τη καταγραφή των μνημείων με οχυρωματικά έργα της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας
στη λεκάνη της Μεσογείου. Αυτή η εφαρμογή επιτρέπει, διά μέσου της πλοήγησης του χάρτη, να εντοπίζονται ιστορικά μνημεία και να εξετάζονται τα αντικείμενα
που βρίσκονται στη βάση δεδομένων του καταλόγου.
Όλα τα προϊόντα ενδιαφέρουν σ’αυτή τη πρώτη φάση τα δεδομένα που αφορούν τα νησιά της Κρήτης και της Κύπρου,
αλλά έχουν σχεδιαστεί γιά να φιλοξενήσουν προοδευτικά, όχι μόνο ό,τι έχει ανιχνευθεί σε περιοχές ή θέματα που διερευνώνται, αλλά όλα τα
στοιχείαπου θα καταχωρηθούν στο μέλλον και σχετίζονται με θέματα, και γεωγραφικές περιοχές ή ιστορικούς δεσμούς με την κληρονομιά που έχει
βενετσιάνικη προέλευση.
Ο στόχοςτου ΕΟΟΣ Marco Polo System είναι να συμβάλει στη κατασκευή του Καταλόγου της Πολιτιστικής Κληρονομιάς
(Catalogue of European Cultural Heritage – CECH), μέσω εξειδικευμένων δραστηριοτήτων του μελέτης που σχετίζονται με την ιστορική οχυρωματική
αρχιτεκτονική και την βενετσιάνικη προέλευσή τους.
Όλα τα προϊόντα που έχουμε περιγράψει, έχουν σχεδιαστεί ώστε να διευρύνονται κατά βούληση και να διαρθρώνονται σε ένα
πολυγλωσσικό περιβάλλον.
Παράλληλα με τον Άτλαντα, μιά άλλη εταιρεία έχει πραγματοποιήσει και πάλι γιά λογαριασμό του ΕΟΟΣ Marco Polo System,
μιά ιστοσελίδα στο Διαδίκτυο τον «geocatalogo» που περιέχει πληροφορίες οι οποίες εναρμονίζονται με τα παραπάνω προϊόντα.